Nie trzeba tłumaczyć, że bycie liderem nie zawsze wiąże się z posiadaniem odpowiednich cech lidera. Przesłanką wielu liderów jest wyłącznie chęć sprawowania władzy i nijak ma się ona do właściwego zarządzania zespołem. Bo jak wiadomo zespół musi czuć, że ma przywódcę, a nie władcę. Zacznijmy jednak od tego kim według definicji jest lider.
Lider to osoba, która zarządza zespołem, kieruje projektem, wskazuje kierunek rozwoju danej grupy (np. firmy). Może to być szef, prezes, przewodniczący, manager, kierownik. W jednolity sposób trudno zdefiniować funkcję lidera, ponieważ zarówno dziedziny zawodowe, jak i społeczne, mają zróżnicowane wymagania w stosunku do osób kierujących. To właśnie dlatego definicji i teorii na ten temat jest wiele, podobnie jak poradników typu: jak zostać liderem?
Niektórzy twierdzą, że liderem trzeba się urodzić, ponieważ lider musi posiadać wrodzone cechy przywódcy, inni uważają, że cechy lidera można nabyć w procesie samorozwoju.
Dobry lider z całą pewnością powinien znać metodyki zarządzania projektami, wiedzieć jak zarządzać czasem (swoim i zespołu), znać języki obce, nie powinna być mu obca organizacja pracy, praca przez internet oraz (w razie potrzeby) praca zdalna w domu oraz metoda SMART, która dotyczy wyznaczania celów.
Cechy lidera
– wielozadaniowość. Z pewnością liderem nie może zostać osoba, która nie ma podzielnej uwagi i nie posiada zdolności wykonywania kilku zadań równolegle. Nie powinno być mu także obce zarządzanie czasem. Dobry lider musi nadzorować w tym samym czasie wszystkie procesy, które zachodzą w jego strukturze, nawet jeśli przydzielił zadania najlepszym specjalistom, musi mieć z nimi stały kontakt, nadzorować i monitorować etapy działania i odpowiednio sprawnie podejmować decyzje. Dla zachowania równowagi i płynności działań w zespole niezbędna jest wielozadaniowość lidera.
– łatwość nawiązywania kontaktów. Introwertycy z całą pewnością nie odnajdą się w roli lidera. Lider musi umieć nawiązywać kontakty z ludźmi, budować dobre relacje z członkami zespołu, budować wizerunek firmy, być towarzyski, otwarty na ludzi i posiadać umiejętność zawierania znajomości z ludźmi i budowania przyjaznych relacji z nimi. Niezależnie od obszaru działania struktury, lider powinien znać wpływowych ludzi ze świata polityki, biznesu, mediów. Musi umieć dbać o kontakty, co często wiąże się ze spotkaniami towarzyskimi, które ocieplają i budują relacje.
– umiejętność tworzenia i scalania zespołu. Ludzie różnią się między sobą osobowościami, kulturami, zwyczajami, przekonaniami, religiami. Różni ich również tempo pracy, temperament, wartości, którymi się kierują w życiu i w pracy. Zespół to zlepek całkowicie różniących się między sobą ludzi. To doskonałe środowisko do powstawania sporów. Dobry lider musi zadbać o dobre relacje pracowników, bo te przekładają się na jakość i tempo pracy oraz płynność wykonywanych działań. Lider powinien pamiętać, że imprezy integracyjne, festyny, wspólne wyjścia, zawody sportowe czy firmowe akcje charytatywne, wpłyną na bliższe poznanie się pracowników i zapewne zżycie.
– pewność siebie. Lider powinien być pewny swoich decyzji, mieć swoje zdanie, nie uginać się pod naporem nacisków innych. Powinien mieć słuszność swoich decyzji, nie być podatnym na sugestie innych. Dodatkowo powinien wiedzieć, że pewność siebie nie powinna się łączyć z rządzeniem autorytarnym. Każda jego decyzja powinna być przemyślana, niekiedy nawet skonsultowana z innymi osobami.
– szacunek i wdzięczność. Lider musi umieć obdarzać szacunkiem swój zespół, okazywać wdzięczność i systematycznie chwalić podwładnych. Wydajność pracowników zdecydowanie rośnie, kiedy czują się wartościowi dla firmy oraz doceniani przez przełożonych. Docenienie starań pracowników, chociażby w formie słownej, nie tylko zadziała motywacyjnie, ale także wzmocni morale całego zespołu.
Cechy dobrego kierownika, managera, szefa czy lidera, powinny także dotyczyć umiejętności zarządzania bez wywierania presji, umiejętności przydzielania zadań, podnoszenia swoich kwalifikacji i dbania o rozwój zespołu. Dobry przywódca powinien także umieć rozwiązywać konflikty, podejmować trudne decyzje, ufać swojemu zespołowi i motywować go, a przede wszystkim na każdym kroku pamiętać o etyce.
