Już nauczanie wczesnoszkolne wprowadza obowiązek poznawania przynajmniej jednego języka obcego. Nauka języków obcych towarzyszy nam zatem od najmłodszych lat przez całą edukację szkolną. Niestety system edukacji pozostawia wiele do życzenia, dlatego też osoby, które w trakcie nauki nie korzystały ze wsparcia korepetycjami czy dodatkowymi zajęciami pozalekcyjnymi, bardzo rzadko po zakończeniu szkoły mogły przyznać, że potrafią swobodnie posługiwać się językiem obcym.
Eksperci twierdzą, że metody nauczania języka w polskich szkołach są przedawnione, nieatrakcyjne dla uczniów, a tym samym zniechęcające, zaś nauczyciele przekazują wiedzę schematycznie. Dla porównania, w Niemczech od wielu lat poradnik Sebastiana Leitnera pt. “Naucz się uczyć” jest obowiązkową pozycją dla dydaktyków, jak również uczniów, studentów i wszystkich osób, które chcą nauczyć się uczyć. W Polsce rzadko się do niej odsyła i choć została wydana w 1972 roku, polskiego tłumaczenia doczekała się dopiero w 2011 roku.
Nauka języków obcych metodą Leitnera
Metoda nauki Sebastiana Leitnera to zbiór zasad samodzielnego uczenia się i zapamiętywania. Metoda nie odnosi się wyłącznie do nauki języków obcych, choć tu znalazła najszersze zastosowanie.
Sebastian Leitner był niemieckim publicystą żyjącym w latach 1919-1989. Jako pierwszy opracował i opisał systematykę psychodydaktyczną bazującą na nauce z kartoteki. Z jego bestsellerowego poradnika Naucz się uczyć można uzyskać cenne wskazówki, jak uczyć i trwale zapamiętywać przyswajaną wiedzę, a także w jaki sposób przygotowywać materiały do nauki.
Jest także autorem często cytowanych słów:
“Nauka to walka z zapominaniem, dlatego należy powtarzać to, czego się nauczyliśmy. Nie należy jednak powtarzać zbyt często i wszystkiego, żeby nauka nie stała się nudna i męcząca. Potrzebny jest system nauki, który sprawi, że trudniejszy materiał będzie powtarzany odpowiednio często, by go zapamiętać, zaś materiał łatwiejszy — na tyle rzadko, by go nie zapomnieć.“
W metodzie Leitnera, a inaczej zwanej metodą fiszek, z której bardzo często korzystają kursy językowe, stosuje się dwa narzędzia: fiszki tj. karteczki zawierające z jednej strony słowo/wyrażenie w języku obcym, a z drugiej tłumaczenie w języku polskim i kartotekę autodydaktyczną, czyli pudełko z przegródkami oddzielającymi materiał już opanowany od tego przeznaczonego do dalszej nauki.
Jak powinna wyglądać nauka języków obcych?
Główną zasada metody Leitnera głosi, by powtarzać materiał na tyle często, aby go zapamiętać i na tyle rzadko, aby nie tracić czasu na powtórki tego, co już zostało zapamiętane.
By nauka języków obcych przyniosła satysfakcjonujące efekty warto pamiętać stosować się do czterech poniższych zasad:
- mniej znaczy więcej – nauka na pamięć wymaga od nas cierpliwości i konsekwencji. Zdecydowanie lepsze rezultaty zapewni próba opanowania mniejszych partii materiału, regularne powtórki i stopniowe poszerzanie zakresu nauki.
- strategia powtarzania (kartoteka autodydaktyczna czyli tzw. przegródki) – strategia zapamiętywania polegająca na utrwalaniu materiału w pamięci przez powtarzanie.
- sprawdzanie wiedzy – wyrywkowe powracanie do materiału może być traktowane jako forma zabawy czy odpoczynku od żmudnych metod tradycyjnej nauki. Spośród rozsypanki z fiszek (z opanowanym już materiałem) można losować pojedyncze fiszki i upewniać się, czy nie wylosowane słowo jest już opanowane.
- systematyczność i konsekwencja – wszystkie wykonywane działania wymagają powtarzania, by nabrać w nich wprawy. Podobnie z pamięcią. Oczekiwane efekty nauki może zapewnić tylko systematycznie i konsekwentnie utrwalanie materiału.
Nauka języków obcych metodą Leitnera jest doskonałym rozwiązaniem dla wzrokowców, dodatkowo, warto zauważyć, że rozwija inteligencję werbalną, czyli zdolność formułowania wypowiedzi i szybkie dobieranie odpowiednich słów, w prosty i skuteczny sposób poszerza zasób słownictwa, a także stanowi efektywną powtórkę wyuczonego materiału.
