Samoocena to poczucie własnej wartości, opinia na swój temat na podstawie wyglądu, zachowań, uczuć czy przekonań. Osoby z wysoką samooceną cechuje pewność siebie, asertywność, wiara we własne możliwości. Z kolei osoby z zaniżoną samooceną są wycofane, mają problemy z podejmowaniem decyzji, nie są odporne na krytykę. Poczucie własnej wartości na prawidłowym poziomie jest jednym z najważniejszych wyznaczników jakości życia. Osoby z niską samooceną poprzez samorozwój mają szansę odzyskać pewność siebie, tylko poprzez odnalezienie źródła problemu i przepracowanie go.
Niska samoocena i jej przyczyny
Co wpływa na to, że jedni mają niską a drudzy wysoką samoocenę? Czy mając niskie poczucie własnej wartości można je zmienić? Czynników wpływających na obniżenie poczucia własnej wartości jest wiele. Zazwyczaj podłożem jest środowisko, w jakim osoba z niską samooceną została wychowana, jej status społeczny czy wiek.
Co wpływa na niską samoocenę?
- wygląd fizyczny –to bardzo częsta przyczyna niskiej samooceny, zwłaszcza w dzisiejszych czasach, kiedy media społecznościowe kultywują konkretny model piękna. Mniej atrakcyjne osoby mogą czuć się gorsze, zwłaszcza kiedy patrzą przez pryzmat sław i celebrytów, których wizerunek na zdjęciach zawsze jest udoskonalany programami do obróbki zdjęć.
- porównywanie się z innymi – nie tylko pod względem wyglądu, ale również statusu społecznego, osiągnięć, dorobku. Ten problem może się zrodzić już w dzieciństwie, kiedy rodzice faworyzują jedno z rodzeństwa.
- krytyka – częsta krytyka, wytykanie błędów, poniżanie i wyśmiewanie przed innymi może złamać każdego. Nawet osobę, która dotychczas miała wysokie mniemanie o sobie. Konstruktywna krytyka przekazana w kulturalny sposób często pomaga odbudować pewność siebie, w innych przypadkach ma działanie destrukcyjne.
- negatywne doświadczenia – obwinianie się za wszelkie niepowodzenia, przypisywanie sobie powodów wszelkich porażek, wychodzenie z założenia, że wszystko na czym się skupiamy skazane jest na porażkę odbiera chęć podejmowania jakichkolwiek działań.
- zbyt wysokie oczekiwania wobec siebie – trzeba umieć rozróżnić ambicje od zbyt wysokich oczekiwań. Postawienie sobie zbyt wysokich poprzeczek powoduje uczucie zawodu, w momencie, kiedy nie udaje się wszystkiego zrealizować zgodnie z naszymi oczekiwaniami. Nawet z porażek trzeba umieć wyciągnąć właściwe lekcje.
- bezrobocie, niesatysfakcjonująca praca – brak spełnienia zawodowego prowadzi do poczucia bezradności. Niewydolność finansowa i życie na niskiej stopie powodują, że zaczynamy obarczać się winą i umniejszać swojej wartości.
- zdrada w związku – jest niezwykle dotkliwym doświadczeniem. Osoba zdradzona nie tylko traci wiarę w siebie, poczucie jej wartości zostaje mocno zaburzone, ale traci również zaufanie do drugiego człowieka. Nie jest w stanie uwierzyć, że może być dla kogoś ważna.
Niska samoocena – objawy
– niepokój,
– brak umiejętności podejmowania decyzji,
– prokrastynacja,
– poddawanie się po napotkaniu przeszkód,
– nieumiejętność przyjmowania komplementów,
– niechęć do podejmowania wyzwań i unikanie ambitnych planów,
– potrzeba ciągłego potwierdzania, że się właściwie postępuje,
– brak zdecydowania,
– ignorowanie własnych potrzeb,
– poczucie winy i nadmierne koncentrowanie się na popełnianych błędach,
– brak asertywności,
– negatywne nastawienie do każdej dziedziny życia.
Jak podnieść samoocenę?
Poczucie własnej wartości niezwykle wpływa na rozwój osobisty. To od niej zależy, czy zawalczymy o awans, weźmiemy udział w konkursie, napiszemy pierwszą książkę. By podnieść swoją samoocenę istotne jest:
– praktykowanie zdrowych nawyków. Zadbanie o wygląd, zdrowie i samopoczucie to najskuteczniejsza metoda poprawy samooceny. Zdrowe wnętrze, to chęć do działania i motor napędzający niemalże we wszystkich aspektach życia. By oczyścić ciało, warto zacząć od umysłu. Tu z pomocą przychodzi trening uważności, który pozwoli także popracować nad dobrymi nawykami.
– akceptacja – nie tylko twoje zalety tworzą to kim jesteś. Jesteś sumą wad i zalet, twoje ciało to twoja własna historia. Pokochaj je takim jakie jest. Zaakceptuj mankamenty swojego ciała i żyj w zgodzie ze sobą. Każdy life coach czy trener biznesu powie ci, że drogę własnego rozwoju musisz rozpocząć od zaakceptowania siebie w aktualnym wydaniu, dopiero wtedy możesz wyruszyć w drogę po lepsze ja.
– rób to, co sprawia ci radość – i udowodnij sobie, że bardzo dobrze ci idzie. Nie szukaj wymówek, że brak ci czasu, pieniędzy czy umiejętności. Zacznij działać pomimo braku pewności, że się uda. Spróbuj, a przekonasz się, że robienie tego, co się kocha, uskrzydla. Poczujesz, jak przepełnia cię energia i siła, której dawno ci brakowało.
Sekretem rozwoju osobistego jest coaching, czyli trening. Podnoszenie samooceny wymaga treningu uważności, zaufania, wiary w siebie i pewności, że nawet po upadku można wstać i zacząć od nowa.